Grym creadigrwydd a chymuned yn cael ei ddathlu wrth i Criccieth Creadigol Creative Criccieth ar restr fer Gwobrau Bywydau Creadigol 2024
- Mae’r gwobrau’n tynnu sylw at y creadigrwydd rhyfeddol sy’n digwydd mewn cymunedau lleol
- 34 o grwpiau creadigol ar y rhestr fer o bob rhan o Loegr, Iwerddon, Gogledd Iwerddon, yr Alban a Chymru
- Mae pleidleisio nawr ar agor tan 29 Gorffennaf i’r cyhoedd ddewis enillydd Gwobr Dewis y Bobl
- Cyhoeddi’r enillwyr yn y Seremoni Wobrwyo yn Llundain ddydd Iau 26 Medi 2024
O furluniau, mosaigau a symud, i bantomeim, barddoniaeth a ffotograffiaeth, mae Bywydau Creadigol yn dathlu creadigrwydd bob dydd grwpiau o bob rhan o’r DU ac Iwerddon drwy Wobrau Bywydau Creadigol eleni.
Un o’r grwpiau ar y rhestr fer yw Cricieth Creadigol – Criccieth Creadigol sydd wedi’i leoli yng Nghricieth. Dywedodd y Cyng. Dywed Delyth Lloyd, Cadeirydd Cyngor Tref Criccieth:
“Mae Cyngor Tref Criccieth wedi adeiladu ar ei hanes o ymgysylltu creadigol ac wedi hwyluso nifer o brosiectau cymunedol llawn dychymyg sydd wedi cynnwys gwirfoddolwyr di-rif yn eu dylunio a’u cyflwyno. Rydym yn hynod o falch bod ein prosiectau arloesol wedi cael eu cydnabod gyda Gwobr Bywydau Creadigol Cymru yn 2021, a dyma’r drydedd flwyddyn yn olynol i ni gyrraedd y rhestr fer ar gyfer gwobr. Mae ein prosiectau, llawer mewn partneriaeth, wedi cynnwys nifer fawr o gymdeithasau gwirfoddol, ysgol leol Ysgol Treferthyr, Coleg Meirion-Dwyfor, artistiaid unigol a doniau creadigol eraill. Yn ogystal â hyrwyddo creadigrwydd maent wedi helpu i frwydro yn erbyn unigrwydd ac yn cael eu gwerthfawrogi’n fawr. Y sbardun creadigol fu ymdrechion cymunedol, gan dynnu ar dalentau o ar draws y cenedlaethau, o Gymry Cymraeg a di-Gymraeg fel ei gilydd ac o holl ardaloedd y dref a sawl milltir o gwmpas. Mae ein gwaith wedi parhau ac wedi’i ysbrydoli gan y cysyniad o greu lleoedd i gryfhau’r cysylltiad rhwng pobl a’r lleoedd y maent yn byw ynddynt, ni waeth pa iaith y maent yn ei siarad. Rydym wedi bod yn ail-ddychmygu ac ail-greu yn gyson. Diolch yn fawr iawn i bawb sy’n cyfrannu ac yn ein cefnogi ar ein taith o greadigrwydd cymunedol. Gallwch bleidleisio i ni am Wobr Dewis y Bobl tan 29 Gorffennaf 2024.”
Dywed Dr Catrin Jones, Clerc Cyngor y Dref:
“I anrhydeddu ein gorffennol a’n presennol, mae gwneuthurwyr ffilm, llawer o baent, celf a chrefft, a garddio wedi cael eu defnyddio i gyfoethogi bywiogrwydd y gymuned tra ar yr un pryd yn gwella ansawdd bywyd i drigolion ac ymwelwyr, yn ogystal â lledaenu negeseuon cariad, tosturi a chynhwysiant. Mae’r ymgyrch arloesol hon wedi cael effaith enfawr ar bawb ledled y wlad. Mae hefyd wedi gwneud sblash ar gyfryngau cymdeithasol, yn y cyfryngau ac ar y teledu. Cafodd y Cyngor Tref ei gydnabod gan Un Llais Cymru, corff cynrychioliadol Cymru o Gynghorau Cymuned a Thref, ym mis Mawrth eleni am ei waith partneriaeth gyda’r gymuned, gan gynnwys Gwobr Caerwyn Roberts am y gwasanaeth cyngor lleol gorau, y fenter dwristiaeth orau, a’r prosiect amgylcheddol gorau. Ymhlith y prosiectau cyffrous niferus rydyn ni wedi’u cwblhau yn ystod y flwyddyn ddiwethaf mae: gweithiau creadigol i sicrhau bod yr ardal yn edrych yn ddisglair a chroesawgar ar gyfer Eisteddfod Genedlaethol 2023, murlun, llyfr, a ffilm.”
Roedd y gwaith yn cynnwys arddangosfa ddwyieithog yn siopau’r Stryd Fawr i goffau ymweliad yr Eisteddfod â’r dref yn 1975.
Roedd baneri, baneri ac arddangosfeydd lliwgar a negeseuon yn cyfarch ymwelwyr, harddwyd siopau gwag gydag arddangosfeydd o waith celf leol, gorchuddiwyd blychau post â topyrs wedi’u gwau, ynghyd â bwa draig a pom poms, ’mainc cyfeillgarwch’ wedi’i phaentio a llawer mwy. Er mwyn sicrhau cynaliadwyedd, dewiswyd deunyddiau wedi’u hailgylchu ac ailddefnyddiai i weithio gyda nhw mewn ffyrdd arloesol.
Cafodd tapestri brodwaith ar raddfa fawr yn seiliedig ar Fap Degwm 1839 a gymerodd dros flwyddyn i’w wneud gan 17 o wirfoddolwyr hefyd ei arddangos yn Arddangosfa Celf a Chrefft yr Eisteddfod Genedlaethol ym mis Awst 2023 ac fe’i gwelwyd gan 40,000 o bobl yn ystod yr wythnos. Bu brodwaith caeau Cricieth yn sbardun i brosiect Cofnod 2023 a bu i ysgolion Llŷn ac Eifionydd greu blancedi o sgwariau wedi’u plethu a’u brodio ag enwau hynafol lleoedd lleol a chyhoeddwyd llyfr amdano.
Bu’r Cyngor Tref yn hwyluso a threfnu cyfraniad Criccieth i brosiect Arloesi Gwynedd Wledig ar gyfer Eisteddfod Genedlaethol Llŷn ac Eifionydd 2023 i greu ffilmiau mewn pedair cymuned sef: Ardudwy, Criccieth, Pwllheli a Thalysarn gyda’r bwriad o bontio’r cenedlaethau drwy annog gweithgaredd cymunedol i ymchwilio i ddiwylliant, iaith, hanes a chyfrinachau’r ardal na fydd o reidrwydd wedi’u cofnodi mewn ffurf draddodiadol.
Cerddodd criw o blant Ysgol Treferthyr o gwmpas gan ddilyn y map o’r dref a darganfod hanesion am y Neuadd Goffa, y garddwr du John Ystumllyn, gwaith yr RNLI, y Clwb Tenis a’r gwaith treftadaeth greadigol. Cynhaliwyd cyfres o sgyrsiau a chyfweliadau rhwng trigolion yr ardaloedd, a’u recordio ar ffurf ffilmiau byr. Cafodd y ffilmiau eu dangos am y tro cyntaf mewn lansiad prysur yn yr Eisteddfod.
Dywedodd Liz Saville Roberts AS fel a ganlyn ar ffilm Criccieth “Ein Hanes Ni – Criccieth”:
“Mae’r ffilm yn gofnod pwysig iawn o hanes lleol ac yn trosglwyddo’r hanes i blant ardal Cricieth. Bydd ar gael ar gyfer y dyfodol i blant ddysgu am eu hardal a beth oedd yn bwysig yn yr ardal yn y gorffennol. Gobeithio y bydd modd ariannu cynlluniau gweithredol eraill ar y cyd yn y dyfodol. Credaf fod yr ardal gyfan wedi elwa’n fawr o’r prosiect gydag Arloesi Gwynedd Wledig.”
Ar ôl yr Eisteddfod, bu’r gwaith yn canolbwyntio ar dopiau blychau post tymhorol, coed Nadolig lliwgar wedi’u gwneud â llaw ar gyfer y Maes ar gyfer Nadolig 2023 a chreu panel sy’n rhan o brosiect rhyngwladol i goffau 80 mlynedd ers Glaniadau D Day. Dadorchuddiwyd yr arddangosfa yn Eglwys Carentan, Normandi ar 28 Mai ac roedd Mantell o Flodau Pabi Criccieth, sy’n cynnwys 5000 o babïau cymunedol (un o’n prosiectau cloi yn 2020) hefyd i’w gweld yn Carentan – mae’r arddangosfa’n denu sylw rhyngwladol. Ym mis Medi, bydd yr arddangosfa yn teithio i wahanol leoliadau yn y DU a’r UDA yn 2025.
Mae cymaint o sylwadau gwerthfawrogol gan y gymuned a thu hwnt: “Gwych, mae gennych chi’ch bys ar y botwm, dim ond gwych. Dydw i erioed wedi bod i le sydd â chymuned gelf mor wych â Chriccieth, i gyd yn cynnwys pob un yn anelu at yr un nod, hoffwn ddymuno cymaint o lwyddiant i chi i gyd yn eich holl brosiectau.” “Does dim diwedd i’r gwaith creadigol gwych…gwaith hynod gywrain sy’n wreiddiol ac yn greadigol”; “Gwych unwaith eto! Mae doniau creadigol Criccieth yn unigryw ac yn creu awyrgylch lliwgar a chroesawgar i’r dref. Llongyfarchiadau i chi gyd!!!” “Cymuned mor wych o bobl dalentog, yn gwenu ar wynebau pobl.”
Rydym hefyd yn dathlu garddio cymunedol ar draws y dref. Mae Criccieth yn ei Blodau yn parhau i harddu’r dref. Maen nhw’n cynnal gwelyau blodau a photiau o amgylch y Stryd Fawr, gardd yn yr orsaf reilffordd, sy’n fynedfa bwysig i’r dref, yn glanhau a chynnal ardal frics y Maes ger y Stryd Fawr ac yn creu llwybr bwytadwy o blanwyr wedi’u lleoli’n ganolog. Mae eu llwybr bwytadwy wedi’i ymestyn oherwydd cymorth ariannol gan y Cyngor Tref sydd hefyd wedi galluogi dylunio a phlannu perllan gymunedol o goed ffrwythau brodorol Cymreig yn cynnwys eirin duon, afalau a gellyg ar ddarn hanesyddol o dir a roddwyd i’r gymuned. Sicrhaodd y Cyngor Tref arian gan Age Cymru Gwynedd a Môn i ddatblygu Gardd Synhwyraidd, blychau plannu hygyrch a byrddau picnic mewn cydweithrediad â Chyngor Gwynedd a Criccieth yn ei Blodau ar dir Llyfrgell Criccieth. Mae nifer o grwpiau cymorth cymunedol yn cyfarfod yn y Llyfrgell, gan gynnwys Grŵp Dementia.
Mae ein rhandiroedd cymunedol Cae Crwn, Gardd Natur a Gloÿnnod Byw wedi cael eu cydnabod eleni gyda gwobr Rheolaeth Gymunedol ar Dir Cymunedol (CLAS) 2024 a ariennir gan Lywodraeth Cymru, ac sy’n cydnabod ymdrech y gymuned i reoli mannau gwyrdd a’r hyn y maent wedi’i gyflawni hyd yn hyn.
Bydd paneli beirniadu o bob gwlad yn dewis enillydd ar gyfer Lloegr, Iwerddon a Gogledd Iwerddon, yr Alban a Chymru, tra gall aelodau’r cyhoedd bleidleisio dros eu ffefryn yng Ngwobrau Dewis y Bobl.
Mae pleidleisio yng Ngwobr Dewis y Bobl ar agor tan 29 Gorffennaf 2024. Beth am ddysgu mwy am y prosiectau ar y rhestr fer a bwrw eich pleidlais?
Cyhoeddir yr enillwyr yn seremoni Gwobrau Bywydau Creadigol yn Cecil Sharp House, Llundain ar 26 Medi 2024, mewn partneriaeth â chynhadledd y Rhwydwaith Ymchwil Creadigrwydd Bob Dydd. Bydd yr enillwyr yn derbyn gwobr bwrpasol, tystysgrif wedi’i fframio, gwobr ariannol a mynediad i gefnogaeth a hyfforddiant.
Gallwch gael rhagor o wybodaeth am y Gwobrau Bywydau Creadigol.